Nieuws

Innovatie. Wat is dat eigenlijk? Is het noodzakelijk dat sectoren en organisaties innoveren? Zo ja, waarom? Nu de nieuwe editie van innovatieprogramma Renew the Book gestart is gaan we op zoek naar antwoorden op deze vragen. We spreken met Ruben Brave (Jurylid Renew the Book), Babar Baig (winnaar Renew the Book 2017) en Margreet Kolen (CB) over innovatie binnen en buiten het boekenvak.

Van Planet.nl tot Renew the Book jurylid

Ruben Brave stond aan de wieg van toonaangevende Nederlandse online initiatieven van bedrijven in uitgeverijen, sport, telecom en reizen. Hij schreef de eerste handleiding voor internetbedrijf Planet.nl, pionierde door de eerste webshop van de Volkskrant op te zetten en richtte begin deze eeuw een internetbedrijf op, dat hij later met succes verkocht. Tegenwoordig helpt hij startups van ondernemers van ondervertegenwoordigde  groepen. Bijvoorbeeld mensen met een migratieachtergrond of mensen uit de LGBTQ+ gemeenschap.

Nu is hij jurylid voor Renew the Book en gaat hij op zoek naar innovatie in het boekenvak. “Grappig genoeg is die handleiding van Planet.nl mijn enige ervaring met het schrijven van een boek”, vertelt hij lachend. “Maar ik léés er soms tientallen tegelijk. Boeken zijn belangrijk voor de maatschappij, voor ondernemers en voor zingeving. Ze bieden toegang tot een andere wereld.”

Taal is Tech

“Niet iedereen verwerkt boeken op dezelfde manier. Het is belangrijk om over andere vormen na te denken. Zodat boeken een meer inclusieve en gedeelde maatschappelijke ervaring worden. Een boek is een knooppunt van inzichten, op papier of op een scherm. De vraag is: hoe nemen mensen van nu die inzichten tot zich?”

“Taal is uiteindelijk een onderschatte vorm van technologie. Met woorden vertaal je wat jij ervaart, zodat iemand jouw inzichten kan ervaren en je begrijpt. Geschreven woorden duiden een onderwerp vanuit een bepaald perspectief, waaraan je je vast kunt houden of waaraan je jezelf geestelijk kunt verrijken. Voor de een is dat vrijheid, voor de ander is dat diversiteit, en voor jou weer iets heel anders.” 

WriteReader: opnieuw leren leren

Volgens Babar Gaig begint het zoeken naar het antwoord op die vraag al op jonge leeftijd. Met zijn bedrijf WriteReader won hij in 2017 de tweede editie van Renew the Book. “WriteReader is een online leesplatform uit Denemarken dat kinderen leert lezen door te schrijven. Inmiddels werken basisscholen in onder andere Denemarken, de Verenigde Staten en Nederland met onze toepassing.” 

“Leerlingen die WriteReader gebruiken horen hoe je letters uitspreekt, terwijl ze hun eigen boeken schrijven. Het proces stelt hen in staat om auteurs te worden terwijl ze leren lezen, door te schrijven. Een andere aanpak dan traditionele lesmethoden en mogelijk gemaakt door moderne technologie. Dat is innovatie.” 

“Als je Googlet wat innovatie is, dan krijg je miljoenen resultaten. De essentie is dat je een idee neemt, dit opnieuw uitvindt en het beter en efficiënter maakt. Focus daarbij vooral op de gebruiker. Wat heeft hij nodig? Welk probleem lossen we voor hem op? Als ik een geweldig nieuw idee heb, maar het wordt niet zo gezien door de doelgroep, dan is het niet innovatief.”

Printing on demand en snelle levering

Margreet Kolen is productmanager en teamleider bij CB, het distributiecentrum voor het boekenvak. Volgens haar is verbetering voor de klant essentiel. “In principe zijn alle vormen van vernieuwing die voor een verbetering zorgen bij een product of dienstverlening innovatie. Het moet vooral iets oplossen.” 

“Neem de ontwikkelingen binnen Printing on Demand. Toen CB in 2009 begon, kon je als uitgever een boek los laten printen, in plaats van een oplage te laten drukken. Het was duurder per stuk, maar je had geen kostbare voorraden meer liggen.” 

Flinke groei

“Tegenwoordig printen we in een short print run duizend boeken, die binnen 24 uur worden opgenomen in ons distributiecentrum. Voor 23.00 uur besteld? Volgende dag in huis. Komt de voorraad onder de 50 exemplaren? Stel een voorraad drempel in er worden automatisch honderd boeken geprint. De prijs en kwaliteit zijn goed, technieken verbeteren continu en we zien flinke groei.”

“Voor 2022 verwachten we een groei van 30%. We blijven POD als innovatie ontwikkelen en afstemmen op de behoefte van de klant. We zien namelijk nog steeds dat er op jaarbasis ca. 2 miljoen algemene boeken worden vernietigd. Er blijft winst te halen voor de uitgeverij.” 

In beweging blijven

“Elke sector heeft innovatie nodig, ook het boekenvak”, zegt Babar. “Dat heeft niet altijd met tech te maken. Het gaat erom dat je in beweging blijft. Iedereen dacht dat ebooks de fysieke boeken zouden vervangen. Maar je kunt je aanpassen zodat het fysieke boek interessant blijft.”

“De grootste ontwikkelingen aan digitale kant zitten in de manier van aanbod. Abonnementsmodellen bijvoorbeeld. Die hebben nog niet het effect dat Netflix heeft voor films en series. Waar blijft de echte Netflix voor boeken? Er zijn nog kansen genoeg.”

Boekvorm 

“Mensen lezen tegenwoordig anders”, gaat Margreet verder. “Ik lees zelf veel ebooks en vind Immer, de winnaar van vorig jaar, interessant. Lezers zijn steeds meer met andere dingen bezig. Door lezen te laten lijken op de vrijetijdsbesteding van nu, brengt Immer lezen naar mensen die wel willen, maar geen tijd hebben om lang te lezen.” 

“Ik vind het belangrijk om op een bepaalde manier aan het format van het boek vast te houden”, zegt Ruben. “De combinatie van tekst, vaak gecombineerd met beeld maar ook aanraking en geur blijft krachtig. Online verwerken mensen informatie minder goed. Dat maakt het minder toegankelijk. Boeken helpen wennen aan het opnemen van informatie en vervolgens om te gaan met andere media. Zo spelen ze een verbindende rol en kweken empathie voor de belevingswereld van andere mensen.” 

Tips voor deelnemers

“Ik ga als jurylid kijken in hoeverre de innovatie voortkomt uit nieuwe perspectieven en hoe de connectie gemaakt wordt met nieuwe doelgroepen”, legt Ruben uit. “Ik heb veel plezier gehad van boeken, ook al toen ik als tienjarig jongetje elke dag naar de bieb ging, bladerend in boeken over wetenschap en uiteindelijk door de daarmee gekweekte verbeeldingskracht zelf robots ging bouwen. Hoe kun je nu diezelfde nieuwsgierigheid triggeren in deze tijd?”

“Een innovatief idee kijkt ook naar wat er speelt in samenleving”, zegt Margreet. “Het gaat steeds vaker over duurzaamheid. Hoe kun je een bijdrage leveren aan een duurzamer boekenvak? Minder exemplaren retour vanuit de boekhandel bijvoorbeeld. Of duurzamere productie. Hoe gaat het vak daarmee om en welke oplossingen zijn er?” 

“En focus op het programma zelf”, sluit ervaringsdeskundige Babar af. “Ik heb veel geleerd tijdens Renew the Book. Luister naar juryleden, mentoren en vakgenoten. Breng tijd met ze door. Zij hebben de kennis en het netwerk. Focus en win. Win je niet? Dan helpen je ervaringen en je nieuwe netwerk je toch om te groeien ná Renew the Book.” 

Win jij Renew the Book 2022?

De vierde editie van Renew the Book is sinds februari open voor inschrijving. Heb jij een goed idee of heb je zelfs al een bedrijf dat hard werkt aan innovatie in het boekenvak? Meld je dan nu aan via www.renewthebook.com, wordt de nieuwe Immer of WriteReader en win € 50.000,-.