Nieuws

Interview met Frederique Schut – Bookarang, winnaar van de eerste editie van Renew the Book.

In 2015 was Bookarang de eerste winnaar van het Renew the Book-programma, wat destijds werd georganiseerd in samenwerking met Rockstart. Frederique Schut, medeoprichter van Bookarang, vertelt over hoe het ze sindsdien is vergaan.

“Het Renew the Book-programma heeft ons erg geholpen om leren kijken naar de wensen van de markt, naar de ‘pains’, en dan dáár je technologie op aansluiten, in plaats van te redeneren vanuit de technologie. Bookarang is een pure technologie-club. Het was goed om door Renew the Book afstand te nemen van je dagelijkse bezigheden en binnen een breder perspectief naar je werk te kijken. Je leert veel door je bedrijf en je bedrijfsvoering kritisch onder de loep te nemen. Door het winnen van Renew the Book in 2015, werden we van een ‘initiatief’ ineens een serieuze speler. Het zorgde ervoor dat we bij veel verschillende partijen aan tafel konden, het opende deuren.”

Schut: “Bookarang kent momenteel 9 medewerkers. We zijn aan twee kanten bezig: intern zetten we in op Research & Development, extern leveren we data en ontwikkelen we toepassingen voor bibliotheken en boekhandels.

De research & development-kant gaat over de inhoudelijke analyse van boeken, met behulp van kunstmatige intelligentie ontrafelen we als het ware het boek-DNA. Dat proces kan altijd beter, geraffineerder. Bovendien is het veld van kunstmatige intelligentie continu in beweging, we gebruiken nu heel andere technieken dan een paar jaar terug. Dan is er nog een wisselwerking met aan de ene kant: wat kan de techniek? En wat willen wij eigenlijk zelf uit boeken halen om toepassingen te kunnen ontwikkelen voor de markt?

We hebben een eigen model ontwikkeld waarmee je boeken van elkaar kunt onderscheiden, en lezers kunt helpen bij het vinden van die boeken. Dus boeken koppelen aan lezersprofielen, om zo tot een waardevol advies te komen. Dat willen we steeds verfijnder kunnen doen.”

“Alle toepassingen die we ontwikkelen draaien op dezelfde basis van inhoudelijke metadata, maar ze kunnen heel verschillende vormen aannemen: boekentippers, gepersonaliseerde mailings, thematafels, etc. De afgelopen jaren hebben we verschillende projecten gedaan met onder andere de Koninklijke Bibliotheek, Bookspot, AKO, en binnenkort start een eerste pilot met Bol.com. Verder werken we aan een groot project met NBD Biblion voor het automatisch metadateren van boeken. Dat doen ze momenteel handmatig, en wij helpen ze met de automatisering daarvan. Het grote nieuws [nog niet bekend ten tijde van het interview, maar wel bij publicatie, red.] is dat Bookarang vanaf 2021 doorgaat onder de vlag van NBD Biblion. Daarmee combineren we de slagkracht van NBD met de technologische kennis van Bookarang. We zien enorm uit naar wat samen voor de markt kunnen betekenen.”

“De meest uitgebreide recommender-toepassing zit momenteel in Vlaanderen en heet ‘Mijn Leestipper’. We hebben de dienst samen ontwikkeld met CultuurConnect, een overkoepelende organisatie voor bibliotheken in Vlaanderen. Zij hebben ons gevraagd een recommendation-platform te maken voor alle bibliotheekleden. Het is een webpagina, ingebouwd in de ‘Mijn bibliotheekomgeving’. Daarop maken mensen een profiel aan, geven aan wat ze belangrijk vinden in boeken, kenmerken, genres. Op basis daarvan krijgen ze maandelijks leestips uit de collectie van hun bibliotheek: deze nieuwe boeken van de bieb passen in jouw profiel, of op basis van jouw eerder gelezen boeken hebben we nu deze adviezen. Het is volledig gepersonaliseerd en geautomatiseerd, er is geen ander platform dat dit doet. Er zijn nu zo’n 120 bibliotheken bij aangesloten, dus miljoenen Vlamingen die er gebruik van kunnen maken.”

“Een toepassing als Mijn Leestipper helpt bibliotheken om de spreiding van uitleen te vergroten. Er is een enorm aanbod, maar de meeste mensen komen veelal in dezelfde periode voor dezelfde boeken, namelijk de bestsellers. Doordat Mijn Leestipper niet op basis van populariteit maar op basis van inhoud werkt, worden ook minder nieuwe en minder bekende titels bij de lezers onder de aandacht gebracht. We proberen de beste match te maken tussen lezer en boek, wat zorgt voor positieve leeservaringen en de lezer weer méér laat lezen. Uiteindelijk gaat het allemaal over leesbevordering.”

“De grootste verschuiving die ik in de markt zie is dat er meer oog is voor technologie, innovatie en technische mogelijkheden. Ik kan me nog herinneren dat toen we net begonnen, in 2015, het CB een seminar gaf over het belang van metadata. Dat stond toen in de kinderschoenen. Het moest nog worden uitgelegd hoe belangrijk metadata is voor de vindbaarheid van boeken. Inmiddels is dat al gemeengoed geworden. Er is een langzame verschuiving in mentaliteit en kennis van technologie, en in lichte mate ook van kunstmatige intelligentie. In het begin hadden wij veel tijd nodig om uit te leggen wat we deden en waarom dat kon helpen, inmiddels snappen mensen dat sneller.”

“In deze tijden willen mensen makkelijk kunnen zoeken en ontdekken. Dat zie je goed terug in de muziekindustrie. Als je naar Spotify kijkt, dan faciliteert het platform jou als gebruiker om binnen je voorkeuren nieuwe nummers, artiesten en stijlen te ontdekken: met Discover Weekly, moods, soortgelijke artiesten, de functie ‘Radio’… Je ziet dit binnen de filmwereld ook, zij het in mindere mate, bij Netflix of Amazon Prime. Daar ligt mijns inziens de toekomst voor retailers, uitgevers en bibliotheken: hoe kun je de klant of de lezer zo relevant mogelijk laten navigeren in het enorme en groeiende aanbod. Want boeken gaan door het bestaan van ebooks en Print on Demand ook niet meer ‘out of print’, dus het aanbod blijft groeien. Degene die de lezer het beste kan assisteren en wegwijs kan maken binnen het aanbod, gaat ‘winnen’. Innovatie zou ik niet zozeer zoeken aan de creëer-kant, dus een computer automatisch boeken laten schrijven etc. daar geloof ik niet zo in.”

“Renew the Book is voor alle deelnemers een hele mooie kans om een professionaliseringsslag te maken in je idee en je initiatief. Je toetst het aan de markt, omdat je met allemaal kenners uit die markt in contact komt. Indieners moeten Renew the Book gebruiken om hun netwerk te vergroten, om ook de periode na de Innovation Award door te gaan met ontwikkelen. Ze moeten er vol voor gaan.”

Martin Voigt